Harm Edens
“Ik weet best veel en kan dus weerwoord bieden aan drogredeneringen en greenwashing. Door humor kom ik er mee weg en mijn leeftijd helpt ook wel mee.”
Kennis, humor en leeftijd; volgens Harm dé voorwaarden om tegen heilige huisjes aan te kunnen trappen en de grens steeds weer op te zoeken
11 jaar was Harm Edens toen hij de publicatie ‘The Limits to Growth’ van de Club van Rome las. De inhoud volledig begrijpen deed hij toen nog niet, maar door deze en andere ingrijpende wereldgebeurtenissen snapte hij wel dat er iets fundamenteels mis was in de wereld.
“Eerst waren er de beelden van de oorlog en hongersnood in Biafra en de bombardementen in Vietnam – daar ging mijn christelijke wereldbeeld. Toen bracht de Club van Rome klimaatverandering aan het licht; het grootste dat we als mensheid ooit op ons dak hebben gekregen.”
Inmiddels zijn we 3 alarmerende IPCC-rapporten en het recentelijke WNF Living Planet Report verder. Je zou er depressief van kunnen raken. Die wanhoop ziet Harm ook regelmatig in de ogen van met name jonge mensen, die net als hij snappen dat de wereld moet veranderen, maar ook zien dat dit niet snel genoeg gebeurt om het tij te keren.
Gelukkig is hij zelf gezegend met een enorme bak energie, want actie – ‘iets doen’ – is het beste medicijn voor somberheid.
Harm Edens is bij het brede publiek natuurlijk bekend als presentator van het satirische nieuwsprogramma Dit Was Het Nieuws, taalquiz 10 voor Taal en het Vierdaagse Journaal. Maar dat is slechts het topje van de (smeltende) ijsberg. Harm zet zich al bijna 30 jaar in voor natuurbehoud en duurzaamheid. Onder andere als ambassadeur van het Wereld Natuur Fonds en de elektrische luchtvaart, als presentator van De Grote Klimaatkwis en als host van het BNR Nieuwsradio programma ‘Duurzaam’. Ook privé leeft hij zo duurzaam mogelijk, eet met de seizoenen mee en heeft – ondanks zijn grote liefde voor kunststad New York – zelfs het vliegen opgegeven.
Maar waarmee Harm Edens de wereld echt in beweging wil krijgen zijn de presentaties die hij geeft. Aan mensen die wat te vertellen hebben, in de politiek of het bedrijfsleven. Want als degenen met macht hun verantwoordelijkheid gaan zien en nemen, dan gebeurt er iets op grotere schaal.
Kennis, humor en leeftijd; volgens Harm dé voorwaarden om tegen heilige huisjes aan te kunnen trappen en de grens steeds weer op te zoeken 11 jaar was Harm Edens toen hij de publicatie ‘The Limits to Growth’ van de Club van Rome las. De inhoud volledig begrijpen deed hij toen nog niet, maar door deze en andere ingrijpende wereldgebeurtenissen snapte hij wel dat er iets fundamenteels Bekijk meer...
"We leven 5 maanden lang op kosten van de toekomst, elk jaar weer."
"Als je het leven niet de moeite waard vindt om het voor jezelf te doen, dan wordt het niks!"
Gerommel in de marge
Ooit hoorde Harm Prinses Irene voor een groep mensen spreken over duurzaamheid. Een man van 88 uit het publiek riep: ‘ik doe het allemaal voor mijn kleinkinderen’. Irene – toen ook al in de 80 – antwoordde enigszins gepikeerd ‘als u het leven niet de moeite waard vindt om het voor uzelf te doen, dan wordt het niks!’.
“Zo zie ik het ook. Als je het alleen voor je kinderen of kleinkinderen doet, dan voel je het dus niet echt. Je moet het ook voor jezelf willen, voor de natuur, voor alles wat op aarde leeft.”
En dat is hard nodig ook. Ecosystemen staan op instorten, ontbossing, zoetwater- en grondstoftekorten, plastic soep. Of in Harms woorden: “Het is drama! Earth Overshoot Day is eind juli, dat wil zeggen dat we 5 maanden lang op kosten van de toekomst leven, elk jaar weer.” Zijn lezingen zijn een pleidooi voor het stoppen met rommelen in de marge, en met twee benen in de nieuwe economie te gaan staan.
“Bedrijven moeten stoppen met voorliegen, jonge mensen moeten een betere toekomst eisen van de huidige machthebbers en we moeten groter en radicaler dromen en doen.”
De onwetendheid van mensen stoort hem minder dan grote bazen die doen alsof ze van gisteren zijn, terwijl deze problematiek al een halve eeuw bekend is. “In 1999 ging ik naar Spitsbergen voor het Wereld Natuur Fonds. Die smeltende ijskappen zelf zien, dat kwam binnen. Daarna heb ik me 15 jaar lang een roepende in de woestijn gevoeld. Als ik er over begon zag je mensen ongemakkelijk schuifelen en denken ‘hé, jij was toch van de grapjes?’”
Dat is inmiddels wel veranderd; iedereen weet nu in elk geval dat er iets moet gebeuren. Ook Harm zelf legt inmiddels flink wat gewicht in de schaal. Een opgetrokken wenkbrauw en een ‘weet je het zeker?’ zijn al genoeg om te laten merken dat je met wollige taal en abstracte antwoorden niet bij hem wegkomt.
Waarom nu juist híj in staat is om in een zaal vol CEO’s of politiek leiders de pijnpunten keihard te raken?
“Drie dingen: kennis, humor en leeftijd. Ik weet best veel en dus kan ik weerwoord bieden aan drogredeneringen en greenwashing, door humor en scherpte kom ik er mee weg en mijn leeftijd helpt ook wel mee.”
Harm Edens als spreker boeken?
Wil je Harm Edens graag als spreker boeken voor jouw event? Vraag naar de mogelijkheden en zijn beschikbaarheid.
Waarom Harm uitnodigen als spreker voor jouw event?
1. Kennis
Denk je aan Harm een spreker te hebben die een grappig praatje komt houden of de avond gezellig aan elkaar praat; dan kom je helaas van een koude kermis thuis. Harm houdt zich al bijna 30 jaar intensief bezig met het thema duurzaamheid. Aan kennis geen gebrek en zijn scherpe, kritische mening steekt hij dan ook niet onder stoelen of banken.
2. Humor
Harm biedt de zwaarte van het onderwerp klimaatcrisis tegenwicht met uiteraard; humor. ‘Lachen is een uitlaatklep voor emotie en geeft ook de nodige ontspanning’. Harm kent de wetten van de komedie als geen ander. Hij gebruikt ze om te adresseren wat belangrijk is en een onuitwisbare indruk achter te laten.
3. Energie
Programmamaker, schrijver, scenarist, columnist, dagvoorzitter en spreker. Zelf noemt hij zich ook wel ‘beroepsouwehoer’, en als je een van Harms shows of optredens hebt bijgewoond begrijp je dat dit de lading eigenlijk wel dekt. Door Harms tomeloze energie, bevlogenheid en alertheid is het geen moment saai.
4. Liever een 'moeilijk' publiek
Zoals Harm zelf zegt: “je moet me niet voor een zaal met ‘donkergroenen’ zetten, die alles wat ik zeg fantastisch vinden”. Hoezeer dat het ego ook streelt, hij zoekt liever de weerstand op, want daar kan hij het grote verschil maken.
-
1. Kennis
-
Denk je aan Harm een spreker te hebben die een grappig praatje komt houden of de avond gezellig aan elkaar praat; dan kom je helaas van een koude kermis thuis. Harm houdt zich al bijna 30 jaar intensief bezig met het thema duurzaamheid. Aan kennis geen gebrek en zijn scherpe, kritische mening steekt hij dan ook niet onder stoelen of banken.
-
-
2. Humor
-
Harm biedt de zwaarte van het onderwerp klimaatcrisis tegenwicht met uiteraard; humor. ‘Lachen is een uitlaatklep voor emotie en geeft ook de nodige ontspanning’. Harm kent de wetten van de komedie als geen ander. Hij gebruikt ze om te adresseren wat belangrijk is en een onuitwisbare indruk achter te laten.
-
-
3. Energie
-
Programmamaker, schrijver, scenarist, columnist, dagvoorzitter en spreker. Zelf noemt hij zich ook wel ‘beroepsouwehoer’, en als je een van Harms shows of optredens hebt bijgewoond begrijp je dat dit de lading eigenlijk wel dekt. Door Harms tomeloze energie, bevlogenheid en alertheid is het geen moment saai.
-
-
4. Liever een 'moeilijk' publiek
-
Zoals Harm zelf zegt: “je moet me niet voor een zaal met ‘donkergroenen’ zetten, die alles wat ik zeg fantastisch vinden”. Hoezeer dat het ego ook streelt, hij zoekt liever de weerstand op, want daar kan hij het grote verschil maken.
-
Vier vragen aan:
Harm Edens
For Good: wat betekent dat voor jou?
“Al het bovenstaande, maar daar wil ik nog wel wat aan toevoegen. Ik heb een zeer wijze partner die mij leert dat je respectvol moet zijn naar mensen. Als iemand iets doet wat ik niet goed vind, dan ziet een ander dat misschien niet zo. Of misschien doen ze gewoon wat ze kunnen.
Goed hangt voor mij ook samen met liefde, voor de omgeving en de planeet. Laten we niet meer doen alsof de mens de baas is op deze wereld, maar meer in harmonie leven met de natuur.”
Walk the Talk: hoe ben jij van waarde?
“Ik ben het meest van waarde als ik degenen die het reilen en zeilen in de politiek en het bedrijfsleven bepalen kan bereiken. Als die het toch eens allemaal beter zouden doen. Zo had ik een tijd geleden een zaal met ongeveer alle CEO’s uit de petrochemische sector in de zaal. Dan wordt het probleem ineens heel concreet; dé hotshots uit die vervuilende industrie, allemaal op een rijtje.
Maar laatst sprak ik ook voor een zaal vol hoveniers. Voornamelijk jonge gasten die heel de dag buiten bezig zijn met hun handen. Zet die eens een hele dag op een stoel in het theater van Amersfoort. Ik was eerst sceptisch, maar we hebben heel veel energie, humor en goede sprekers in het programma gestopt. Het ging over thema’s als grondverbetering, inheemse planten, biodiversiteit. Er stonden na afloop jongens met glanzende ogen voor mijn neus die zeiden: ‘we wisten niet dat wij zo belangrijk waren’. Kortom een dag ‘well spent’.”
Wie is jouw grote voorbeeld of inspirator?
“Jan Rotmans, auteur van het boek ‘Omarm de chaos’. Hij schreef: ‘we leven niet in een tijdperk van verandering, het is een verandering van tijdperk.”
Waar hou je van en wat maakt jou typisch Harm?
“Dat zijn drie dingen. De eerste is samenzijn, verbintenissen met vrienden en dierbaren. Dan voel je waarom je met z’n allen op aarde rondstapt.
De tweede is natuur. En dat kan heel groots en indrukwekkend zijn, zoals de kuddes olifanten die ik ooit zag in de Masai Mara in Kenia. Maar ik kan dat gevoel ook in kleinere dingen vinden. Vlakbij mijn huis kijken naar de kastanjeknoppen die – letterlijk waar je bij staat – openbreken in de zon.
De derde is kunst. Daar kan ik me echt in verliezen; Rembrandts kijken, een Klimt tentoonstelling, of muziek. Ik was laatst bij een Noors solisten ensemble in Amsterdam. 16 topstemmen die Duitse romantiek en Noorse uitvaartmuziek door elkaar heen zongen. Zo mooi, er ontstond een collectieve emotionele ervaring, 800 mensen in een vacuüm. Je gaat met zo’n gevoel naar huis van; wow, hier gebeurde iets heel bijzonders en ik was er bij.
Ik hoop dat er zo iets collectiefs ook kan ontstaan op het gebied van klimaatproblematiek, dat iedereen het gaat voelen en zijn angsten durft te delen.”
-
For Good: wat betekent dat voor jou?
-
“Al het bovenstaande, maar daar wil ik nog wel wat aan toevoegen. Ik heb een zeer wijze partner die mij leert dat je respectvol moet zijn naar mensen. Als iemand iets doet wat ik niet goed vind, dan ziet een ander dat misschien niet zo. Of misschien doen ze gewoon wat ze kunnen.
Goed hangt voor mij ook samen met liefde, voor de omgeving en de planeet. Laten we niet meer doen alsof de mens de baas is op deze wereld, maar meer in harmonie leven met de natuur.”
-
-
Walk the Talk: hoe ben jij van waarde?
-
“Ik ben het meest van waarde als ik degenen die het reilen en zeilen in de politiek en het bedrijfsleven bepalen kan bereiken. Als die het toch eens allemaal beter zouden doen. Zo had ik een tijd geleden een zaal met ongeveer alle CEO’s uit de petrochemische sector in de zaal. Dan wordt het probleem ineens heel concreet; dé hotshots uit die vervuilende industrie, allemaal op een rijtje.
Maar laatst sprak ik ook voor een zaal vol hoveniers. Voornamelijk jonge gasten die heel de dag buiten bezig zijn met hun handen. Zet die eens een hele dag op een stoel in het theater van Amersfoort. Ik was eerst sceptisch, maar we hebben heel veel energie, humor en goede sprekers in het programma gestopt. Het ging over thema’s als grondverbetering, inheemse planten, biodiversiteit. Er stonden na afloop jongens met glanzende ogen voor mijn neus die zeiden: ‘we wisten niet dat wij zo belangrijk waren’. Kortom een dag ‘well spent’.”
-
-
Wie is jouw grote voorbeeld of inspirator?
-
“Jan Rotmans, auteur van het boek ‘Omarm de chaos’. Hij schreef: ‘we leven niet in een tijdperk van verandering, het is een verandering van tijdperk.”
-
-
Waar hou je van en wat maakt jou typisch Harm?
-
“Dat zijn drie dingen. De eerste is samenzijn, verbintenissen met vrienden en dierbaren. Dan voel je waarom je met z’n allen op aarde rondstapt.
De tweede is natuur. En dat kan heel groots en indrukwekkend zijn, zoals de kuddes olifanten die ik ooit zag in de Masai Mara in Kenia. Maar ik kan dat gevoel ook in kleinere dingen vinden. Vlakbij mijn huis kijken naar de kastanjeknoppen die – letterlijk waar je bij staat – openbreken in de zon.
De derde is kunst. Daar kan ik me echt in verliezen; Rembrandts kijken, een Klimt tentoonstelling, of muziek. Ik was laatst bij een Noors solisten ensemble in Amsterdam. 16 topstemmen die Duitse romantiek en Noorse uitvaartmuziek door elkaar heen zongen. Zo mooi, er ontstond een collectieve emotionele ervaring, 800 mensen in een vacuüm. Je gaat met zo’n gevoel naar huis van; wow, hier gebeurde iets heel bijzonders en ik was er bij.
Ik hoop dat er zo iets collectiefs ook kan ontstaan op het gebied van klimaatproblematiek, dat iedereen het gaat voelen en zijn angsten durft te delen.”
-
